Luận văn thạc sĩ “Các nhân tố ảnh hưởng đến thương mại nội ngành dệt may Việt Nam”
Ngành dệt may Việt Nam trong những năm gần đây đã có sự nỗ lực tăng trưởng mạnh mẽ cả về lượng và chất. Việc hiểu rõ các nhân tố ảnh hưởng tới thương mại nội ngành dệt may sẽ giúp Nhà nước có những chính sách phù hợp để tạo điều kiện cho thương mại nội ngành dệt may phát triển và giúp các doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, tăng trưởng trong hoạt động sản xuất xuất khẩu hàng dệt may trên thị trường thế giới. Bài luận văn phân tích đặc điểm thương mại nội ngành dệt may Việt Nam bằng phân tích chỉ số thương mại IIT tính theo công thức Grubel-Lloyd (1975) cho cơ cấu sản phẩm của dệt may Việt Nam.
Qua đó, tác giả đưa ra kết luận dệt may Việt Nam có chỉ số thương mại nội ngành rất cao đối với nguyên phụ liệu dệt may trong khi đó đạt rất thấp đối với thành phẩm, chứng tỏ thương mại nội ngành Việt Nam chủ yếu là thương mại nội ngành theo chiều dọc. Sau đó, để thấy rõ hơn tỷ trọng thương mại nội ngành theo chiều ngang và chiều dọc, dựa theo phương pháp phân rã thương mại nội ngành theo chiều ngang và dọc của Kandogan (2003), nghiên cứu đã tìm ra kết quả như sau: tỷ trọng của thương mại nội ngành theo chiều dọc lớn hơn rất nhiều so với chiều ngang, cụ thể chiếm hơn 60% thương mại nội ngành của Việt Nam. Điều này càng khẳng định thương mại nội ngành dệt may Việt Namchủ yếu là thương mại nội ngành theo chiều dọc.
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN .........................................................................................................ii
DANH MỤC VIẾT TẮT.......................................................................................vi
DANH MỤC BẢNG BIỂU ..................................................................................vii
DANH MỤC HÌNH VẼ ..................................................................................... viii
TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN..........................................ix
LỜI MỞ ĐẦU .........................................................................................................1
1. Lý do lựa chọn đề tài.......................................................................................1
2. Tổng quan nghiên cứu....................................................................................2
3. Mục tiêu nghiên cứu .......................................................................................6
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .................................................................7
5. Phương pháp nghiên cứu ...............................................................................7
6. Cấu trúc luận văn............................................................................................8
CHƯƠNG I. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ THƯƠNG MẠI
NỘI NGÀNH...........................................................................................................9
1.1. Lí luận chung về thương mại nội ngành .......................................................9
1.1.1. Khái niệm về thương mại nội ngành........................................................9
1.1.2. Phân loại thương mại nội ngành .............................................................9
1.1.3. Phương pháp đo lường chỉ số thương mại nội ngành ..........................13
1.2. Vai trò của thương mại nội ngành...............................................................15
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến thương mại nội ngành.....................................16
1.3.1. Khoảng cách giữa các nước ...................................................................16
1.3.2. Các rào cản thương mại .........................................................................17
1.3.3. Dung lượng các thị trường .....................................................................17
iv
1.3.4. Đầu tư nước ngoài ..................................................................................19
1.3.5. Sự khác biệt về quy mô kinh tế giữa các nước ......................................21
1.3.6. Sự khác nhau về thị hiếu ........................................................................22
1.4. Tổng quan thương mại dệt may toàn cầu giai đoạn 1995 -2019...............23
1.4.1. Kim ngạch thương mại dệt may thế giới..................................................23
1.4.2. Các thị trường xuất khẩu dệt may thế giới..............................................24
1.4.3. Các thị trường nhập khẩu dệt may của thế giới......................................24
1.4.4. Công nghệ sản xuất và sản phẩm ngành dệt may trên thế giới..............25
CHƯƠNG II. THỰC TIỄN CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN THƯƠNG
MẠI NỘI NGÀNH DỆT MAY VIỆT NAM ......................................................27
2.1. Tổng quan về thương mại nội ngành dệt may Việt Nam...........................27
2.1.1. Tổng quan về hoạt động ngành dệt may Việt Nam ...................................27
2.1.2. Tình hình thương mại nội ngành dệt may Việt Nam ................................30
2.2. Đo lường sự ảnh hưởng của các yếu tố.......................................................38
2.2.1. Các giả thuyết kinh tế..................................................................................38
2.2.2. Mô hình kinh tế lượng ................................................................................39
2.2.3. Nguồn số liệu...............................................................................................44
2.2.4. Phương pháp xử lý mô hình và số liệu ......................................................46
2.2.5. Kết quả và thảo luận ..................................................................................47
2.3. Đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến thương mại nội ngành dệt may Việt
Nam ..................................................................................................................57
2.3.1. Thương mại nội ngành Việt Nam gắn liền với sự biến động của FDI ....57
2.3.2. Sự mất cân bằng trong cán cân thương mại với nước ngoài có tác động
tiêu cực đến thương mại nội ngành dệt may Việt Nam .....................................59
2.3.3. Khoảng cách địa lý có tác động tiêu cực đến thương mại nội ngành dệt
may Việt Nam.......................................................................................................60
v
2.3.4. Sự tăng trưởng thương mại nội ngành dệt may gắn liền với mức độ hội
nhập kinh tế toàn cầu cao....................................................................................61
2.3.5. Thương mại nội ngành Việt Nam phụ thuộc lớn vào nền kinh tế nước
ngoài ....................................................................................................................63
CHƯƠNG III. GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM CẢI THIỆN HOẠT
ĐỘNG THƯƠNG MẠI NỘI NGÀNH DỆT MAY VIỆT NAM......................64
3.1. Dự báo thương mại dệt may Việt Nam trong bối cảnh hiện nay..............64
3.2. Định hướng phát triển quy hoạch ngành dệt may Việt Nam trong bối cảnh
hội nhập quốc tế, tự do hóa thương mại............................................................66
3.2.1. Mục tiêu và định hướng phát triển thương mại nội ngành dệt may Việt
Nam ....................................................................................................................66
3.2.2. Các vấn đề nội tại của ngành dệt may Việt Nam.......................................67
3.3. Các giải pháp nhằm cải thiện tích cực hoạt động thương mại nội ngành dệt
may Việt Nam thời gian tới.................................................................................68
3.3.1. Đối với Nhà Nước .....................................................................................68
3.3.2. Đối với doanh nghiệp................................................................................74
KẾT LUẬN ...........................................................................................................79
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..............................................81
