PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài          

            Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp luôn là mối quan tâm hàng đầu không chỉ của các doanh nghiệp mà còn là mối quan tâm rất lớn của các nhà nghiên cứu cả trong và ngoài nước. Hiện nay, có nhiều góc độ nghiên cứu về năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trên các lĩnh vực kinh doanh khác nhau.

            Trong mỗi bối cảnh, mỗi thời điểm lại có những tìm tòi và khám phá mới về các nhân tố thuộc năng lực cạnh tranh. Đối với giai đoạn hội nhập quốc tế, đã buộc các doanh nghiệp Việt Nam phải nâng cao khả năng cạnh tranh để đủ sức đứng vững trên thương trường.

            Vì vậy, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt trong giai đoạn hiện nay là một tất yếu khách quan trong quá trình hội nhập kinh tế khu vực và thế giới. Để nâng cao năng lực cạnh tranh thì doanh nghiệp cần phân tích được thực trạng năng lực canh tranh của doanh nghiệp mình và đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh cho các doanh nghiệp. Muốn làm được điều đó mỗi doanh nghiệp cần phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, chu đáo về mọi mặt.

            Dưới góc độ thực tiễn, ở Việt Nam cũng như các nước trên thế giới, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của mỗi nước. Cùng với việc đóng góp cho xã hội khối lượng hàng hóa lớn và giải quyết nhiều việc làm cho người lao động, sự phát triển của các DN còn tạo nên nguồn thu nhập ổn định cho một bộ phận dân cư, khai thác các nguồn lực và tiềm năng tại chỗ của địa phương.

            Tuy nhiên, nói đến lĩnh vực xây dựng ngày nay nó không còn đơn thuần là hoạt động kinh doanh mua bán đơn giản như buổi ban đầu mà nó đã trở nên phong phú và đa dạng hơn với rất nhiều dịch vụ đi kèm khác nhằm tạo điều kiện thuận lợi đáp ứng nhu cầu ngày càng gia tăng của khách hàng. Tuy nhiên, đối với các doanh nghiệp tư vấn đầu tư xây dựng, khác với các ngành khác, lợi thế cạnh tranh không thể dựa vào lao động rẻ, tài nguyên thiên nhiên, cạnh tranh của các doanh nghiệp tư vấn đầu tư xây dựng là cạnh tranh về trình độ, kinh nghiệm, kỹ thuật. Về điều này, các doanh nghiệp nước ngoài, có lợi thế hơn các doanh nghiệp trong nước rất nhiều. Mặt khác, các doanh nghiệp đầu tư trong nước còn yếu do trình độ công nghệ lạc hậu, quy mô, tiềm lực còn nhỏ bé, kinh nghiệm kinh doanh trong cơ chế thị trường còn hạn chế, khả năng liên doanh, liên kết của doanh nghiệp còn kém. Vì vậy, việc nghiên cứu và hoàn thiện các vấn đề cạnh tranh, khả năng cạnh tranh là yêu cầu bức thiết đối với với các doanh nghiệp trong lĩnh vực bất động sản.

            Nắm bắt được tình hình trên và trước xu thế của sự phát triển, cạnh tranh ngày càng khốc liệt. Công ty đầu tư kinh doanh BĐS Thành An 171 – Chi nhánh Tổng Công ty Thành An luôn phải đối mặt với nhiều yếu tố đe doạ đến hiệu quả kinh doanh. Vậy làm thế nào để có thể đứng vững và phát triển trong thị trường này, không có con đường nào khác là phải nâng cao sức cạnh tranh của mình. Xuất phát từ thực tiễn thực công tác tại công ty cùng với những kiến thức được trang bị, vậy nên tác giả đã chọn đề tài “Nâng cao NLCT của Công ty đầu tư kinh doanh BĐS Thành An 171 – Chi nhánh Tổng Công ty Thành An” làm đề tài luận văn của mình nhằm đưa ra những giải pháp căn cơ có thể hỗ trợ công ty nâng cao NLCT trong thời gian tới.

2. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài

            Đề tài liên quan tới nội dung nâng cao năng lực cạnh tranh doanh nghiệp đã có rất nhiều đề tài nghiên cứu, các cuộc hội thảo, chuyên đề,…với nội dung hệ thống hóa các lý luận cơ bản, đồng thời bàn về những giải pháp cụ thể. Có thể kể đến một số nghiên cứu trong và ngoài nước như sau:

5. Ở nước ngoài

            Nghiên cứu về NLCT tại nước ngoài qua một số nghiên cứu dưới đây:

            Nghiên cứu của Onar & Polat (2010) về “Các nhân tố tác động tới NLCT và lựa chọn chiến lược kinh doanh của 104 DN niêm yết tại sở giao dịch chứng khoán Istabul - Thổ Nhĩ Kỳ”, nghiên cứu thông qua phỏng vấn tổng giám đốc hoặc giám đốc nguồn nhân lực dựa trên bảng câu hỏi Likert 7 điểm. Nghiên cứu này đã phân tích các nhân tố tác động đến NLCT của DN bao gồm: khả năng quản trị, sản xuất, bán hàng-marketing, dịch vụ hậu cần logistics, công nghệ thông tin, tài chính - kế toán, nguồn nhân lực, dịch vụ chăm sóc khách hàng, cung ứng, nghiên cứu và phát triển, quản trị công nghệ. Nghiên cứu này đã khẳng định quyết định chiến lược càng đúng đắn thì càng tạo ra khả năng cạnh tranh cao.

            Nghiên cứu của tác giả Sauka (2014) về “Đo lường NLCT của các công ty ở Latvia” Kết quả nghiên cứu đã xác định 7 nhân tố ảnh hưởng đến NLCT cấp công ty, bao gồm: Năng lực tiếp cận các nguồn lực; năng lực làm việc của nhân viên; nguồn lực tài chính; chiến lược kinh doanh; sử dụng các mạng lưới thông tin liên lạc… Nhược điểm chủ yếu của nghiên cứu này là chỉ sử dụng phương pháp thống kê và đưa ra nhận xét dựa trên giá trị trung bình. Nghiên cứu chỉ xác định những yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của DN và đo lường mức độ của chúng thông qua khảo sát nhưng không đề cập đến mối quan hệ với năng lực cạnh tranh của DN. Kết quả của nghiên cứu được đánh giá trong bối cảnh tại Latvian bởi các công ty nói chung, mà không phân biệt lĩnh vực hoạt động nên kết quả sẽ hạn chế khi áp dụng vào các nước có nền kinh tế phát triển cũng như những công ty có ngành nghề khác.

            Nghiên cứu năng lực cạnh tranh của DN “Lý thuyết, khung phân tích và mô hình” của tác giả Ambastha và Momaya (2004) đã đưa ra lý thuyết về năng lực cạnh tranh ở cấp độ DN. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, năng lực cạnh tranh của DN chịu ảnh hưởng của các yếu tố: Nguồn lực (nguồn nhân lực, cấu trúc, văn hóa, trình độ công nghệ, tài sản của DN); quy trình (chiến lược, quy trình quản lý, quy trình công nghệ, quy trình tiếp thị); hiệu suất (chi phí, giá cả, thị phần, phát triển sản phẩm mới). Tuy nhiên, nghiên cứu chỉ dừng lại ở năng lực cạnh tranh của DN nói chung mà chưa phân biệt về qui mô, địa lý, lĩnh vực hoạt động. Vì thế, nghiên cứu vẫn còn nhiều hạn chế nếu vận dụng nghiên cứu cho DN ở những qui mô và lĩnh vực khác nhau.

            Tác giả Hosspin - Anh (2005) với đề án “Nghiên cứu mối quan hệ giữa các hoạt động quản trị trong DN và NLCT”. Tác giả đưa ra mô hình đo lường các hoạt động quản trị trong DN thông qua năm khía cạnh: Cơ cấu hội đồng quản trị; chiến lược lãnh đạo; các mối quan hệ vốn - thị trường; trách nhiệm xã hội có mối quan hệ với năng lực cạnh tranh của DN. Kết quả phân tích hồi quy cho thấy, có sự ảnh hưởng của hoạt động quản trị trong DN và năng lực cạnh tranh, số điểm hoạt động quản trị trong DN càng cao thì đánh giá năng lực cạnh tranh sẽ càng cao. Kết quả cũng chỉ ra rằng, mối quan hệ giữa hoạt động quản trị trong DN và NLCT sẽ cao hơn khi quản trị được đánh giá trên cơ sở toàn diện (tất cả năm thông số đặt cùng nhau) thay vì đánh giá riêng lẻ. Tuy nhiên, Hosspin (2005) chỉ tập trung vào các công ty kinh doanh hàng đầu bao gồm trong danh sách 500 công ty Fortune và danh sách 1.000 công ty Business Week. Nghiên cứu chỉ tập trung làm rõ mối quan hệ giữa năng lực cạnh tranh và năng lực quản trị trong DN mà không xét đến những khía cạnh khác. Do đó, vẫn còn tồn tại một khoảng trống nghiên cứu rõ ràng trong việc tìm hiểu mối quan hệ giữa quản trị của các DN ở các nước phát triển và khả năng cạnh tranh của họ trên thị trường quốc tế.

5. Ở trong nước

            Các nghiên cứu tại Việt Nam về năng lực cạnh tranh của DN trong những năm gần đây cũng được rất nhiều nhà nghiên cứu và các các học giả quan tâm. Các nghiên cứu chủ yếu tập trung vào hai hướng chính, đó là: nghiên cứu về NLCT và các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của DN trong một ngành; nghiên cứu về các yếu tố nội tại tác động đến năng lực cạnh tranh của DN.”

            Nguyễn Thành Long (2016) trong luận văn thạc sỹ "Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của Công ty Tư Vấn và Xây dựng Bến Tre", Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh. Tác giả đã hệ thống hóa được cơ sở lý thuyết về năng lực cạnh tranh của DN và một số mô hình nghiên cứu về NLCT của DN trong lĩnh vực xây dựng. Đã xác định 8 yếu tố ảnh hưởng đến NLCT của Công ty gắn với đặc thù về điều kiện kinh tế - xã hội và điều kiện tự nhiên của địa phương. Các yếu tố đó bao gồm: Năng lực marketing; thương hiệu; năng lực tổ chức, quản lý chất lượng sản phẩm, dịch vụ; nguồn nhân lực; cạnh tranh về giá… Tuy nhiên các giải pháp được đề xuất vẫn chưa được đánh giá cao khi gắn với thực tế với Công ty Tư Vấn và Xây dựng Bến Tre.

            Nguyễn Duy Hùng (2016) trong luận văn thạc sỹ "Nâng cao năng lực cạnh tranh của công ty CP Xây dựng Hà Đông", Đại học Kinh tế quốc dân. Tác giả đã vận dụng mô hình đánh giá các yếu tố nội bộ của Thompson và Strickland (2001) để xác định hệ thống 07 yếu tố bên trong tác động đến năng lực cạnh tranh của công ty CP Xây dựng Hà Đông, bao gồm yếu tố về tiềm lực tài chính; vốn trí tuệ; chất lượng sản phẩm; trình độ công nghệ; chất lượng dịch vụ; thương hiêu, uy tín và hoạt động xúc tiến; mạng lưới hoạt động. Luận văn đã lượng hóa được mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố bên trong tới năng lực cạnh tranh của công ty CP Xây dựng Hà Đông. Từ đó tác giả đưa ra giải pháp tương ứng liên quan đến nâng cao năng lực cạnh tranh cho công ty CP Xây dựng Hà Đông, đặc biệt trong bối cảnh tự do hoá thị trường xây dựng.

            Hoàng Nguyên Khai (2016) trong luận vă thạc sỹ "Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Công Ty TNHH MTV City House Asia", Đại học Ngân hàng thành phố Hồ Chí Minh. Nghiên cứu đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp; đã xây dựng các chỉ tiêu đánh giá năng lực cạnh tranh của Công ty cụ thể như: Năng lực tài chính; Năng lực về sản phẩm dịch vụ; Trình độ công nghệ; Nguồn nhân lực và năng lực quản trị điều hành; Thị phần và tốc độ tăng trưởng thị phần của doanh nghiệp. Luận văn cũng tập trung làm rõ các nhân tố tác động đến NLCT của doanh nghiệp bao gồm: Chất lượng dịch vụ; nỗ lực xúc tiến bán hàng; công nghệ; giá bán. Tuy nhiên, vẫn chưa mang lại hiệu quả ứng dụng cho đơn vị nghiên cứu.

            Đoàn Việt Dũng (2015) trong luận văn thạc sỹ "Nâng cao năng lực cạnh tranh của Công Ty Cổ Phần Xây Dựng Chánh Nghĩa ", Đại học Kinh tế quốc dân. Tác giả đã hệ thống hóa lý luận về NLCT để đưa ra quan điểm chung về cạnh tranh là quá trình kinh tế mà các chủ thể kinh tế ganh đua, tìm mọi biện pháp để chiếm lĩnh thị trường để nâng cao vị thế của mình. Bên cạnh đó, luận văn sử dụng số liệu thực tế giai đoạn 2012- 2015 để làm sáng tỏ các lực lượng quyết định mức độ cạnh tranh của doanh nghiệp tại thị trường tỉnh Bình Dương, Biên Hòa như: mức độ cạnh tranh của các đối thủ hiện tại của các doanh nghiệp tại Bình Dương, Biên Hòa, mối đe dọa của các đối thủ gia nhập tiềm năng, mối đe dọa của các sản phẩm thay thế và sức mạnh của người mua.

            Đỗ Thị Tố Quyên (2014) trong luận văn thạc sỹ sỹ "Đầu tư nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty TNHH Tập đoàn Xây dựng DELTA ", Đại học Kinh tế quốc dân. Luận văn đã hệ thống hóa các cơ sở lý luận về năng lực cạnh tranh, các chỉ tiêu đánh giá kết quả, hiệu quả đầu tư nâng cao năng lực cạnh tranh tại doanh nghiệp. Tuy nhiên, các chỉ tiêu này chưa phản ánh rõ mối quan hệ chặt chẽ giữa đầu tư với NLCT và được xác định tùy thuộc vào chiến lược cạnh tranh của doanh nghiêpk tại mỗi giai đoạn.

            Lê Thị Hằng (2015) trong luận văn thạc sỹ "Nâng cao năng lực cạnh tranh tại Công ty cổ phần xây dựng Sông Hồng", Đại học Kinh tế quốc dân. Tác giả đã làm rõ cơ sở lý luận về NLCT trong doanh nghiệp, đồng thời phân tích được thực trạng nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp giai đoạn 2012 – 2015, đồng thời đưa ra 5 giải pháp để nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Tuy nhiên, giải pháp đưa ra chủ yếu mang tính định hướng, chưa áp dụng thực tế tại doanh nghiệp.

            Như vậy có thể khẳng định được tầm quan trọng của nghiên cứu năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp hiện nay, mặc dù có rất nhiều công trình nghiên cứu trong và ngoài nước liên quan đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, nhưng lại chưa có nghiên cứu nào về nâng cao năng lực cạnh tranh cho công ty đầu tư kinh doanh BĐS Thành An 171 – Chi nhánh Tổng Công ty Thành An. Vậy nên với đề tài mà học viên lựa chọn để nghiên cứu sẽ góp phần nào nâng cao năng lực cạnh tranh cho Công ty đầu tư kinh doanh BĐS Thành An 171 – Chi nhánh Tổng Công ty Thành An trong thời gian sắp tới.

3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu

1. 5. Mục tiêu nghiên cứu

   Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh cho Công ty đầu tư kinh doanh BĐS Thành An 171 – Chi nhánh Tổng Công ty Thành An nhằm giải quyết những khó khăn và hạn chế mà công ty đang gặp phải hiện nay.

1. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu

            Để thực hiện mục đích đặt ra, đề tài tập trung giải quyết 3 nhiệm vụ cơ bản sau:

• Hệ thống hoá một số vấn đề lý luận cơ bản về cạnh tranh và NLCT của doanh nghiệp.
• Phân tích và đánh giá thực trạng NLCT của Công ty đầu tư kinh doanh BĐS Thành An 171– Chi nhánh Tổng Công ty Thành An
• Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao NLCT của Công ty đầu tư kinh doanh BĐS Thành An 171 – Chi nhánh Tổng Công ty Thành An”

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

1. 5. Đối tượng nghiên cứu:

Đối tượng nghiên cứu của đề tài luận văn là tập trung vào các yếu tố cấu thành năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực kinh doanh xây dựng của Công ty đầu tư kinh doanh BĐS Thành An 171 – Chi nhánh Tổng Công ty Thành An.

1. 5. Phạm vi nghiên cứu:

        Về không gian: Luận văn tập trung nghiên cứu tại công ty đầu tư kinh doanh BĐS Thành An 171 – Chi nhánh Tổng Công ty Thành An trong lĩnh vực kinh doanh xây dựng trên địa bàn Hà Nội.

        Về thời gian: Các số liệu chủ yếu được lấy trong giai đoạn đoạn từ 2015 đến 2017 liên quan tới lĩnh vực kinh doanh xây dựng của công ty Thành An 171 và đề xuất các giải pháp hữu hiệu đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2025.

Về nội dung: Luận văn tập trung nghiên cứu các yếu tố cấu thành năng lực cạnh tranh và các nhân tố ảnh hưởng tới năng lực cạnh tranh của công ty đầu tư kinh doanh BĐS Thành An 171 – Chi nhánh Tổng Công ty Thành An trong lĩnh vực kinh doanh xây dựng đặt trong các mối tương quan với các đối thủ cạnh tranh trên thị trường mục tiêu.

5. Phương pháp nghiên cứu        

Phương pháp thu thập dữ liệu

5. Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp

Các thông tin dữ liệu thứ cấp của bài luận được thu thập từ hai nguồn là: nguồn nội bộ và nguồn bên ngoài.

- Nguồn nội bộ: Những nội dung gồm dữ liệu bên trong tổ chức. Với dữ liệu này là nguồn thông tin rất phong phú, vì vậy có những dữ liệu có thể sử dụng ngay lập tức. Chẳng hạn như dữ liệu về doanh thu bán hàng và chi phí bán hàng hay các chi phí khác sẽ được cung cấp đầy đủ thông qua các bảng báo cáo thu nhập của doanh nghiệp. Cụ thể: Các báo cáo về hoạt động kinh doanh và kết quả những cuộc nghiên cứu thị trường đối với sản phẩm dịch vụ đã thực hiện của Công ty đầu tư kinh doanh BĐS Thành An 171 – Chi nhánh Tổng Công ty Thành An.

- Nguồn bên ngoài: Dữ liệu thứ cấp bên ngoài công ty gồm sách, báo chí, các bản báo cáo và số liệu của cơ quan chức năng thuộc nhà nước, các thông tin trên internet hay các công trình nghiên cứu trước đó, các website và các kênh khác nhau.

5. Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp

Luận văn sử dụng phương pháp bảng hỏi và phương pháp phỏng vấn.

• Phương pháp bảng hỏi bao gồm các câu hỏi đóng và câu hỏi mở giúp điều tra thông tin chính xác và khách quan. Nội dung các câu hỏi dựa trên thông tin cần thiết phục vụ nghiên cứu năng lực cạnh tranh tại Công ty. Nhân viên của công ty trực tiếp tham gia trả lời các nội dung trong bảng hỏi, phát ra 100 phiếu và thu về 100 phiếu.
• Phương pháp phỏng vấn được thực hiện qua phỏng vấn cá nhân (Personal Interviews) đến đội ngũ nhân viên, người phỏng vấn và người được phỏng vấn gặp gỡ trực tiếp để trao đổi các thông tin. Thông tin được cung cấp liên quan đến các yếu tố cấu thành năng lực cạnh tranh tại Công ty. Việc gặp trực tiếp đối tượng được điều tra để phỏng vấn theo một bảng câu hỏi đã soạn sẵn. Phương pháp phỏng vấn đến một số nhân sự của Công ty. Bao gồm:

• Anh Phùng Việt Dũng – Phó giám đốc
• Anh Hà Văn Minh – Trưởng phòng kinh doanh
• Anh Đỗ Quốc Hùng – trưởng phòng Tài chính kế toán
• Chị Nguyễn Thanh Thúy là Phó trưởng phòng bộ phận nhân sự
• Chị Hoàng Thị Quỳnh, anh Bùi Thành Trung, anh Nguyễn Duy Hải, và Nguyễn Thị Thảo - chuyên viên.

Với các đối tượng trên là những người nắm rõ về định hướng và quy trình thực hiện của công ty hiện nay, việc phỏng vấn họ sẽ mang lại kết quả chính xác và rõ ràng cần thiết nhất cho luận văn.

Phương pháp xử lý dữ liệu

5. Phương pháp tổng hợp

        Bằng các dữ liệu sơ cấp và thứ cấp đã thu thập được, sẽ tiến hành tổng hợp và đưa ra các số liệu cung cấp cho nội dung nghiên cứu.

5.  Phương pháp so sánh

        Với kết quả tổng hợp trên, tiến hành so sánh giữa các năm, nhận xét sự chênh lệch và chỉ ra nguyên nhân chênh lệch đó.

6. Đóng góp kỳ vọng của nghiên cứu

Về lý luận:

Luận văn đưa ra được 1 số khái niệm và lý luận căn bản liên quan tới cạnh tranh và NLCT của doanh nghiệp, đồng thời tạo lập các nội dung cơ bản về năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong nghiên cứu.

Về thực tiễn:

Đánh giá và làm rõ thực trạng năng lực cạnh tranh của Công ty đầu tư kinh doanh BĐS Thành An 171 – Chi nhánh Tổng Công ty Thành An trong lĩnh vực xây dựng trên địa bàn Hà Nội.

Đưa ra các quan điểm cao năng lực cạnh tranh của Công ty đầu tư kinh doanh BĐS Thành An 171 – Chi nhánh Tổng Công ty Thành An. Đề xuất hệ giải giải pháp nhằm cao năng lực cạnh tranh của Công ty đầu tư kinh doanh BĐS Thành An 171 – Chi nhánh Tổng Công ty Thành An.

7. Kết cấu đề tài     

            Luận văn ngoài phần mở đầu và kết luận gồm 3 chương:

            Chương 1. Một số vấn đề lý luận cơ bản về cạnh tranh và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp

            Chương 2. Thực trạng năng lực cạnh tranh Công ty đầu tư kinh doanh BĐS Thành An 171 – Chi nhánh Tổng Công ty Thành An.

            Chương 3. Một số giải pháp đề xuất nâng cao năng lực cạnh tranh Công ty đầu tư kinh doanh BĐS Thành An 171 – Chi nhánh Tổng Công ty Thành An

CHƯƠNG 1

MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CẠNH TRANH VÀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA DOANH NGHIỆP

1. 1. Một số khái niệm và lý luận cơ bản          
      1. Khái niệm cạnh tranh, lợi thế cạnh tranh, năng lực cạnh tranh

            Khái niệm cạnh tranh

            Cạnh tranh là một khái niệm có nhiều cách hiểu khác nhau. Khái niệm này được sử dụng cho cả phạm vi doanh nghiệp, phạm vi nghành, phạm vi quốc gia hoặc phạm vi khu vực liên quốc gia.... Nếu cạnh tranh của quốc gia với mục tiêu là nâng cao mức sống và phúc lợi cho nhân dân, thì cạnh tranh trong phạm vi doanh nghiệp là tồn tại và tìm kiếm lợi nhuận trên cơ sở cạnh tranh quốc gia hay quốc tế.

            Theo K. Marx: "Cạnh tranh là sự ganh đua, đấu tranh gay gắt giữa các nhà tư bản nhằm dành giật những điều kiện thuận lợi trong sản xuất và tiêu dùng hàng hóa để thu được lợi nhuận siêu ngạch. Nghiên cứu sâu về sản xuất hàng hóa tư bản chủ nghĩa và cạnh tranh tư bản chủ nghĩa Marx đã phát hiện ra quy luật cơ bản của cạnh tranh tư bản chủ nghĩa là quy luật điều chỉnh tỷ suất lợi nhuận bình quân, và qua đó hình thành nên hệ thống giá cả thị trường. Quy luật này dựa trên những chênh lệch giữa giá cả chi phí sản xuất và khả năng có thể bán hành hoá dưới giá trị của nó nhưng vân thu đựơc lợi nhuận”.

            Theo Từ điển Bách khoa Việt Nam, “Cạnh tranh (trong kinh doanh) là hoạt động tranh đua giữa những người sản xuất hàng hoá, giữa các thương nhân, các nhà kinh doanh trong nền kinh tế thị trường, chi phối quan hệ cung cầu, nhằm dành các điều kiện sản xuất, tiêu thụ thị trường có lợi nhất”.

            Hai nhà kinh tế học Mỹ P.A Samuelson và W.D.Nordhaus trong cuốn kinh tế học (xuất bản lần thứ 12) cho rằng: “ Cạnh tranh (Competition) là sự kình địch giữa các doanh nghiệp cạnh tranh với nhau để dành khách hàng hoặc thị trường. Hai tác giả này cho cạnh tranh đồng nghĩa với cạnh tranh hoàn hảo (Perfect Competition)”.

            Có rất nhiều quan niệm khác nhau về khái niệm cạnh tranh, mặc dù những định nghĩa và các cách hiểu không giống nhau nhưng có thể rút ra các điểm hội tụ chung sau đây:

            Cạnh tranh là cố gắng nhằm giành lấy phần hơn phần thắng về mình trong môi trường cạnh tranh. Để có cạnh tranh phải có các điều kiện tiên quyết sau:

            - Phải có nhiều chủ thể cùng nhua tham gia cạnh tranh: Đó là các chủ