Luận văn thạc sĩ “Thực trạng và giải pháp trong quá trình chuyển đổi số của các đơn vị viễn thông”
Cùng với sự phát triển của CNTT và các dịch vụ viễn thông đã tạo nên sự cạnh tranh gay gắt cho ngành dịch vụ viễn thông tại Việt Nam. Ngành viễn thông là một trong những ngành mũi nhọn có vai trò to lớn trong quá trình phát triển của quốc gia góp phần bảo đảm an ninh quốc phòng và trật tự xã hội, nâng cao dân trí của người dân. Tuy nhiên, với xu hướng phát triển của thị trường cùng với những biến chuyển của công nghệ đã thôi thúc các đơn vị viễn thông cải tiến công nghệ và đổi mới để thích nghi và phát triển.
Sự bùng nổ của internet đã làm tiền đề cho quá trình chuyển đổi số của các doanh nghiệp Việt Nam trên mọi lĩnh vực và ngành viễn thông cũng không ngoại lệ. Chuyển đổi số (Digital Transformation) là quá trình thay đổi từ mô hình truyền thống sang doanh nghiệp số bằng cách áp dụng công nghệ mới như dữ liệu lớn (Big Data), Internet vạn vật (IoT), điện toán đám mây (Cloud)... thay đổi phương thức điều hành, lãnh đạo, quy trình làm việc, văn hóa công ty. Nếu đạt hiệu quả, hoạt động này sẽ thay đổi toàn diện (transformation) cách thức mà một doanh nghiệp hoạt động, tăng hiệu quả hợp tác, tối ưu hóa hiệu suất làm việc và mang lại giá trị cho khách hàng. Sự ứng dụng quá trình chuyển đổi số của các doanh nghiệp viễn thông được thể hiện thông qua quá trình cơ cấu và mở rộng các nền tảng phục vụ cho công cuộc này. Tuy nhiên, thực tế cho thấy sự triển khai này chưa đồng bộ và chưa đáp ứng được mục tiêu đặt ra của ngành. Đề tài “Thực trạng và giải pháp trong quá trình chuyển đổi số của các đơn vị viễn thông” đã được tác giả lựa chọn là đề tài nghiên cứu cho luận văn tốt nghiệp của mình. Luận văn đã thực hiện nghiên cứu và đạt kết quả sau:
Một là, nghiên cứu hệ thống về viễn thông và chuyển đổi số trong các công ty viễn thông như khái niệm, sự phát triển và vai trò của ngành viễn thông; Tổng quan về chuyển đổi số và các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình chuyển đổi số.
Hai là, nghiên cứu thực trạng quá trình chuyển đổi số của các đơn vị viễn thông tại Việt Nam. Từ đó đưa ra nhận định về kết quả đạt được cũng như hạn chế và x nguyên nhân hạn chế trong quá trình chuyển đổi số tại các công ty viễn thông Việt Nam.
Ba là, trên cơ sở nhận định về thực trạng chuyển đổi số tại các công ty viễn thông Việt Nam, luận văn đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quá trình chuyển đổi số tại các công ty viễn thông Việt Nam trong thời gian tới. Trong quá trình nghiên cứu luận văn không thể tránh khỏi thiếu sót, tác giả rất mong nhận được những đóng góp quý báu từ thầy cô và các bạn.
LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................ ii
MỤC LỤC .................................................................................................... iii
DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ .................................................................... vi
DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ .................................................................. vi
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ........................................................... vii
TÓM TẮT LUẬN VĂN ................................................................................ ix
MỞ ĐẦU........................................................................................................ 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ..................................................................................... 1
2. Tình hình nghiên cứu ......................................................................................... 2
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................... 3
3.1. Mục đích nghiên cứu ................................................................................... 3
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................. 4
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài .................................................... 4
4.1. Đối tượng nghiên cứu .................................................................................. 4
4.2. Phạm vi nghiên cứu ..................................................................................... 4
5. Phương pháp nghiên cứu đề tài ......................................................................... 4
6. Kết cấu của luận văn .......................................................................................... 5
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ VIỄN THÔNG VÀ CHUYỂN ĐỔI SỐ ..... 6
1.1. Tổng quan về viễn thông ................................................................................. 6
1.1.1. Khái niệm ................................................................................................. 6
1.1.2. Sự phát triển của viễn thông ..................................................................... 7
1.1.3. Vai trò của ngành viễn thông ................................................................... 9
1.2. Tổng quan về chuyển đổi số .......................................................................... 11
1.2.1. Khái niệm về chuyển đổi số ................................................................... 12
1.2.2. Lợi ích của chuyển đổi số ....................................................................... 13
1.2.3. Các bước cơ bản của quá trình chuyển đổi số ........................................ 17
iv
1.2.4. Vai trò của ngành viễn thông trong chuyển đổi số của quốc gia ........... 19
1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình chuyển đổi số ................................. 21
1.3.1. Nhóm nhân tố khách quan ...................................................................... 21
1.3.2. Nhóm nhân tố chủ quan .......................................................................... 23
1.4. Tổng quan chuyển đổi số của các đơn vị viễn thông trên thế giới .............. 26
1.4.1. Tại thị trường Nhật Bản ......................................................................... 26
1.4.2. Tại thị trường Hàn Quốc ........................................................................ 28
1.4.3. Tại thị trường Trung Quốc ..................................................................... 29
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUÁ TRÌNH CHUYỂN ĐỔI SỐ CỦA CÁC
ĐƠN VỊ VIỄN THÔNG .............................................................................. 33
2.1. Giới thiệu tổng quan về thị trường viễn thông tại Việt Nam ....................... 33
2.1.1. Thị trường Viễn thông Việt Nam ........................................................... 33
2.1.2. Các đơn vị cung cấp lớn ......................................................................... 34
2.1.2.1. Công ty dịch vụ Viễn thông (VinaPhone) .......................................... 36
2.1.2.2. Công ty thông tin di động Việt Nam (MobiFone) .............................. 36
2.1.2.3. Tập đoàn Viễn thông Quân đội (Viettel) ............................................ 37
2.1.2.4. Trung tâm thông tin di động Vietnamobile ........................................ 37
2.2. Thực trạng quá trình chuyển đổi số của các đơn vị viễn thông .................. 38
2.2.1. Mật độ sử dụng Internet ......................................................................... 38
2.2.2. Mật độ sử dụng điện thoại ...................................................................... 43
2.2.3. Các công cụ đã được các đơn vị viễn thông sử dụng trong quá trình triển
khai chuyển đổi số ............................................................................................ 51
2.2.3.1. Nền tảng công nghệ viễn thông thế hệ tiếp theo ................................ 51
2.2.3.2. Nhà mạng trở thành công ty số .......................................................... 53
2.2.3.3. Phát triển hạ tầng Internet qua hệ thống cáp quang ......................... 54
2.2.3.4. Thúc đẩy phát triển mạng 5G ............................................................ 56
2.2.4. Phát triển dịch vụ chuyển đổi số cho tổ chức, doanh nghiệp của các đơn
vị viễn thông ..................................................................................................... 59
2.2.4.1. Sản phẩm dịch vụ chuyển đổi số của VNPT ...................................... 59
v
2.2.4.2. Sản phẩm dịch vụ chuyển đổi số của Viettel ...................................... 60
2.2.4.3. Sản phẩm dịch vụ chuyển đổi số của MobiFone ............................... 63
2.3. Thực trạng các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình chuyển đổi số của các
đơn vị viễn thông ................................................................................................... 66
2.3.1. Nhóm nhân tố khách quan ...................................................................... 66
2.3.1.1. Kinh tế ................................................................................................ 66
2.3.1.2. Chính trị và xã hội ............................................................................. 67
2.3.1.3. Môi trường tự nhiên ........................................................................... 69
2.3.2. Nhóm nhân tố chủ quan .......................................................................... 69
2.4. Đánh giá chung về quá trình chuyển đổi số của các đơn vị viễn thông ..... 72
2.5.1. Thành tựu đạt được ................................................................................. 72
2.5.2. Hạn chế và nguyên nhân ........................................................................ 73
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHO QUÁ TRÌNH CHUYỂN ĐỔI SỐ
CỦA CÁC ĐƠN VỊ VIỄN THÔNG ............................................................ 74
3.1. Định hướng phát triển của các đơn vị viễn thông ....................................... 74
3.1.1. Bối cảnh hội nhập quốc tế của viễn thông Việt Nam ............................. 74
3.1.2. Định hướng phát triển của các đơn vị viễn thông .................................. 78
3.2. Giải pháp cho quá trình chuyển đổi số của các đơn vị viễn thông ............. 80
3.2.1. Các đề xuất định hướng thực hiện chuyển đối số cho các đơn vị viễn thông80
3.2.2. Các giải pháp cho nhà nước và cán bộ quản lý của các doanh nghiệp kinh
doanh viễn thông nhằm nâng cao hiệu quả chuyển đổi số ................................... 84
3.2.3. Xây dựng chiến lược và quy hoạch về nhân lực để phát triển ngành viễn
thông trong chuyển đổi số ................................................................................ 87
3.2.4. Phát triển hạ tầng số nhằm nâng cao hiệu quả chuyển đổi số của các doanh
nghiệp viễn thông ............................................................................................. 89
3.3. Một số kiến nghị khác ................................................................................... 92
3.3.1. Kiến nghị với chính phủ, bộ ban ngành ................................................. 92
3.3.2. Các tập đoàn, doanh nghiệp viễn thông ................................................. 96
3.3.3. Kiến nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
.......................................................................................................................... 96
vi
KẾT LUẬN.................................................................................................. 98
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 99
